انواع تابلوی برق
تابلو عبارت است از فضایی که تجهیزات برقی اعم از کلیدها و قطعات کنترلی و حفاظتی و لوازم نمایشگر (ولتاژ، جریان، فرکانس، توان، کسینوس فی و …) در آن نصب میشوند. در تعریف تابلو لزومی ندارد آنرا حتمأ یک فضای بسته فلزی بدانیم بلکه فضای بسته فلزی، نوعی از تابلو محسوب میشود.
انواع تابلوی برق براساس ولتاژ به دو دسته تسیم می شوند!
دسته اول :تابلوهای LV که ولتاژی کمتر از ۱۰۰۰ ولت دارند.
دسته دوم : تابلو های MV که ولتاژی از ۱۰۰۰ تا ۳۶۰۰۰ ولت دارند.
تابلو های فشار ضعیف
تابلوهای فرمان
این نوع تابلوها جهت کنترل ادوات صنعتی که معمولا ۳ فاز هستند(مانند موتور های الکتریکی) استفاده میشوند.
به عنوان مثال تابلوی فرمان کنترل موتور! از این تابلو برای راه اندازی موتورهای الکتریکی بصورت ستاره – مثلت ، چپگرد و یا راستگرد استفاده میشود. در یکی از پروزه های اخیر نوآوران برق از این تابلو برای راه اندازی دستگاه صنعتی بن بوری با مشخصات موتور زیر استفاده شده است.با طراحی استاندارد و حساب شده تابلو کنترلی ، موتور دستگاه را در بهترین حالت کنترل و از بروز مشکلات احتمالی برای موتور جلوگیری بعمل آوردیم
تابلو های توزیع صنعتی
از این تابلو ها برای انتقال جریان به واحد های صنعتی استفاده میشود.
بعنوان مثال از این نوع تابلو میتوان به تابلو های اصلی شرکت که شامل فیوز اصلی شرکت ، CT ها و دستگاه های اندازه گیری الکتریکی (نظیر ولت متر و آمپر متر) اصلی میشود اشاره کرد. برق تمامی تابلو های دیواری ، و تابلوهای توزیع دیگر باید از این قسمت تامین گردد.
نکته هائز اهمیت در انتخاب فیوز مناسب در تابلو توزیع ، محاسبه دقیق حداکثر جریان مصرفی واحد صنعتی است.عدم توجه به این مهم ، باعث بروز خسارات جانی و مالی سنگینی میگردد!!
تابلو های بانک خازنی
از این تابلو ها برای اصلاح ضریب توان واحد های صنعتی استفاده میشود.
تابلو های مسکونی(خانگی)
از این تابلو ها برای انتقال جریان در یک ساختمان مسکونی استفاده میشود.
این نوع تابلو ها معمولا به سه دسته زیر تقسیم می شوند.
تابلوهای تقسیم واحد
جریان مورد استفاده قسمت های روشنایی وپریزهای برق ساختمان از این قسمت تامین میشود.این تابلوها جایگزین جعبه تقسیم های متعدد و پراکنده ساختمان های قدیمی شده است.مزیت این استفاده از این تابلوها در این است که درصورت بروز اتصالی یا قطعی برق ، تنها همان قسمت از مدار خارج میشود.این تابلوها را معمولا در ورودی ساختمان یا آشپزخانه ها قرار میدهند که آن را با DP یا distribution panel نشان میدهند.
تابلوهای عمومی
این تابلو برای تامین جریان قسمت های عمومی یک ساختمان استفاده میشود که همه ساکنان به آن دسترسی دارند (مانند راه پله ها، پارکینگ ، انباری و حیاط).سیستم آنتن مرکزی ، آیفون ، سیستم اعلام حریق ، موتورخانه و آسانسور تیز از این تابلو تغذیه میشوند.
در نقشه ها این تابلو ها را با GP یا general panel نمایش میدهند.
تابلوهای کنتوری
این تابلو ها تامین کننده جریان کل واحد ها و فضاهای مشترک هستند که در نقشه ها با MDP یا main distrbution panel نشان داده میشوند.
طراحی، انتخاب و نصب استاندارد این نوع تابلو ها بسیار حائز اهمیت است.بطوری که طراحی استاندارد سیستم ها و تابلوهای برق از خطرات و مشکلات بالقوه جلوگیری میکند.
تابلو های کنترلی
از این تابلو ها که غالبا از کنترل کننده های PLC استفاده می کنند، برای کنترل کردن ادوات و دستگاه های صنعتی استفاده می شود.
تابلو های مارشالینگ
این تابلو ها درواقع پل ارتباطی بین تابلو های برق و سیستم کنترل مرکزی یا DNS را فراهم میکنند
تابلوی برق فشار متوسط:
تابلوهای فشار متوسط در سطح ولتاژ بین ۱۰۰۰V تا ۳۶۰۰۰V قرار دارند.
اجزای اصلی یک تابلو فشار متوسط شامل بدنه، کلید (دژنکتور) و یا کنتاکتور فشار متوسط، رله، باسبار، ترانفورماتور ولتاژ و جریان، لوازم اندازه گیری و تجهیزات کنترلی میباشد.
تابلوهای فشار متوسط به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
-تابلوهای فشار متوسط ثابت (Fix)
-تابلوهای فشار متوسط کشویی (Withdraw able)
انواع تابلوی برق از نظر ساختار
تابلوهای Metal Enclosed: تابلوهایی به شکل محفظه تمام بسته فلزی که تمام تجهیزات الکتریکی اعم از کلیدها، ترانسهای جریان و ولتاژ، لوازم اندازه گیری، شینهها و … در داخل آن نصب میشود. این تابلوها به دو دسته تقسیم میشوند:
۱ – تابلوهای Metal Clad: این نوع تابلوها نوعی از تابلوهای Metal Enclosed هستند که در آنها، محفظههای مختلف از یکدیگر جدا شده اند. این امر باعث میشود تا اگر خطایی در یکی از محفظهها روی دهد، این خطا به محفظههای دیگر انتقال پیدا نکند و سایر محفظهها نیز تحت تأثیر آن آسیب ندیده و محفوظ میمانند.
یک تابلو Metal Clad به چهار بخش تقسیم میشود:
– محفظه باسبار
– محفظه سر کابل
– محفظه LV (کنترل) که تجهیزات اندازه گیری، حفاظتی و کنترلی در آن قرار میگیرند.
– محفظه کلید
۲ – تابلوهای Compartment Type: این نوع تابلوها نوعی از تابلوهای Metal Enclose هستند که در آنها، محفظههای مختلف از یکدیگر جدا نشده اند.
در طراحی یک تابلو باید موارد زیر در نظر گرفته شود:
– شرایط محیطی (جهت بهره برداری)
– شرایط لازم برای نصب
– شرایط حفاظتی
انواع تابلوی برق از لحاظ محل نصب:
– داخلی (Indoor): تابلو در فضای بسته مانند داخل سالن یا سوله نصب میشود.
– فضای باز (Outdoor): تابلو در فضای باز نصب میشود.
تقسیم بندی تابلوها:
۱ -تابلوهای فیکس (Fix):
-تابلوهای ایستاده چند منظوره (Multi Purpose):این تابلوها بصورت ایستاده قرار میگیرند و تابلوهای چند منظوره میباشند وداخل انها میتوان تجهیزات کنترل-قدرت-پنوماتیکی و… نصب کرد.
-تابلوهای دیواری (Wall Mounting):این تابلوها به دو دسته تابلوهای روکار (On Surface) و تابلوهای توکار (Flush Mounting) تقسیم میشوند.
-تابلوهای (Rack):تابلو هایی هستند که حالت قفسه قفسه دارند و محفظههای اندازه گیری-الکترونیکی-کنترل ومخابراتی و… روی انها نصب میشود.
*تابلوهای Swing نوعی از تابلوهای Rack هستند که دارای در متحرک میباشد و مزیت ان این است که پشت تجهیزات ان قابل رویت است و دسترسی به پشت تجهیزات فراهم است این مدل بسیار گران است و درب ان هم شیشهای است.
۲ -تابلوهای کشویی (Withdraw able):
-تابلوهای کنترل موتورها (Motor Control Center (MCC)):این تابلوها بصورت کشویی ساخته میشود و برای کنترل موتورها ساخته میشود. این تابلوها بخاطر مزیت تابلوهای کشویی بسیارگران هستند. این متن برگرفته از سایت مهندسی برق قدرت و شبکههای انتقال و توزیع مهندس هادی حداد خوزانی میباشد
-تابلوهای مرکز قدرت (Power Center):این تابلوها برای تغذیه تابلوهای MCC استفاده میشوند و یک تابلوی توزیع است و میتواند چند تا تابلوی MCC را تغذیه کند در این تابلوها کلیدها بیشتر از نوع هوایی هستندوبعد از پست اصلی استفاده میشوند.
*تابلوهای مدولار: نوع پیشرفته تابلوهای فیکس ایستاده است. هر فیدر به شکل یک مدول در تابلو نصب شده وبه وسیله یک صفحه فلزی از فیدر بالایی وفیدر پایینی خود جدا میشوند و از لحاظ دسترسی به سر کابل به دو نوع کلی تقسیم میشوند:
-دسترسی از پشت
-دسترسی از جلو: در این حالت معمولا” در کنار درب اصلی تابلو درب کوچکی به نام درب کناری تعبیه شده و اتصالات کابلها به فیدرها از طریق این درب انجام میشود این نوع سلولها را از لحاظ محل ورود سر کابلهای ورودی وخروجی میتوان به ورود از بالا و ورود از پایین تقسیم نمود.
انواع تابلوی برق از لحاظ ایستایی:
ایستاده (Self Standing / Free Standing):تابلو حالت خود ایستا دارد (نیاز به مهار آن توسط سازهی دیگری نیست و یا به دیگری تکیه ندارد.)
دیواری (Wall Mounted): تابلو هایی که روی دیوار نصب میشوند.
این تابلوها اگر روی سطح دیوار نصب شوند، روکار، Surface Mounted و اگر داخل دیوار جاسازی شوند، توکار، Flush Mounted یا Recessed Mounted نامیده میشوند.